امام خمینی (ره) عید سعید فطر را یکی از پرمعناترین اعیاد اسلامی دانسته و بر اهمیت معنوی و اجتماعی آن تأکید بسیاری داشتند. ایشان عید فطر را جشن بازگشت به فطرت الهی می‌دانستند و تأکید داشتند که این روز، فرصتی است برای تزکیه نفس و تقویت ارتباط با خداوند. در نظر ایشان، عید فطر پایان یک دوره تمرین روحانی در ماه مبارک رمضان و آغاز مسیری نو برای دستیابی به قله‌های معنوی است.

ایشان بر اهمیت نماز عید فطر و اجتماع مسلمانان در این مناسبت اشاره داشتند و آن را نمادی از وحدت امت اسلامی می‌دانستند. در خطبه‌هایشان بارها به اهمیت مشارکت مردم در این نماز تاکید کرده و آن را فرصتی برای شنیدن پیام‌های اجتماعی، اخلاقی و سیاسی اسلام برشمرده‌اند. این اجتماع، به گفته امام، تجلی روح همدلی و تعاون در جامعه اسلامی است.

از دیدگاه امام خمینی، عید فطر علاوه بر جنبه‌های معنوی، بعدی اجتماعی نیز دارد. ایشان مسلمانان را به استفاده از این فرصت برای کمک به نیازمندان و عمل به زکات فطره تشویق می‌کردند. این اعمال نه‌تنها به کاهش فاصله طبقاتی در جامعه کمک می‌کند، بلکه باعث تقویت ارزش‌های انسان‌دوستی و عدالت اجتماعی می‌شود.

امام خمینی همواره به نقش سیاسی عید فطر اشاره داشتند و این روز را فرصتی برای بیداری و مقاومت در برابر دشمنان اسلام معرفی می‌کردند. ایشان در خطبه‌های عید فطر، مردم را به هوشیاری در قبال توطئه‌های دشمنان و حفاظت از ارزش‌های اسلامی دعوت کرده و از این روز به عنوان نماد قدرت و استحکام امت اسلامی یاد می‌کردند.

در مجموع، نگاه امام خمینی به عید فطر نگاهی چند‌بعدی بود که تمامی جنبه‌های معنوی، اجتماعی و سیاسی این عید بزرگ را در بر می‌گرفت. ایشان این روز را نه‌تنها فرصتی برای بازگشت به خداوند و خودسازی می‌دانستند، بلکه آن را به‌عنوان زمینه‌ای برای تقویت روابط انسانی و مقاومت در برابر ظلم و بی‌عدالتی می‌نگریستند.