درباره کتاب

جامعه ایران متشکل از جمعیتی با اکثریت مسلمان از دیرباز با هویت اسلامی شناخته شده است؛ به‌گونه‌ای که باورها و رفتارها براساس ارزش‌های دینی برجستگی خاصی بدان بخشیده است با این وجود، تحولات دنیای مدرن تغییرات غیرقابل انکاری را بر بخش وسیعی از مردم برجا گذاشته است. در این جامعه، افراد بسیاری وجود دارندکه شیوه رفتاری متفاوتی را برای خود می‌پسندند.

مهم‌تر، باورها و رفتارهای اکثریت را در زندگی شخصی خود برنمی‌تابند و آن را محدودیت‌های اجتماعی تلقی می‌کنند. این پژوهش جمهوری‌خواهی اخلاقی را به عنوان یک امکان برای حل مشکل مطرح می‌کند و درصدد است ظرفیت فکری و عملی آن را در جامعه ایران بررسی کند. این مفهوم بر تداوم ارزش‌ها با اتکای برخواست همگانی دلالت دارد.

پیامد منطقی این بنیان اصلی، بازنگری مستمر در نگرش افراد جامعه به نظام اخلاق کنونی است. بر این اساس، رفتارها چه بسا در چارچوب محدودیت و تحمیل قدرت حاکم تلقی نگردد، زیرا اولاً؛ شیوه پذیرش و گستره آن برگرفته از خواست همگانی است. ثانیاً؛ پیش از تحمیل نهادی، و به بیان دقیق‌تر، به جای تحمیل نهادی، خود افراد و قدرت استدلالی آنان تضمین‌کننده تداوم ارزش‌ها تلقی می‌گردد.

به لحاظ سازماندهی این پژوهش در چهار بخش برای خوانندگان ارائه می‌گردد: در بخش یک که به کلیات و بنیان‌های نظری پژوهش اختصاص دارد، طی فصول نخست تا چهارم، به ترتیب از کلیات پژوهش، ادبیات پژوهش، پیشینه پژوهش و چارچوب نظری سخن به میان می‌آورد.

بخش دوم به تعریف مفاهیم پژوهش می‌پردازد و طی فصول پنجم و ششم، جمهوری‌خواهی اخلاقی و محدودیت‌های اخلاقی را تشریح می‌کند. بخش سه جمهوری‌خواهی اخلاقی و محدودیت‌های اجتماعی در ایران معاصر را بیان می‌کند و طی فصول هفتم تا نهم الگوپردازی رهبری سیاسی، اجراگرای کارگزاران و پیامدهای اجتماعی را تشریح می‌کند.

بخش چهار به بحث از رویارویی الگوبرداری تاریخی در نگاه جامعه‌شناختی و رسالت تاریخی در نگاه آرمانی مربوط می‌شود و طی فصول دهم و یازدهم از الگوبرداری تاریخی در نگاه جامعه‌شناختی و رسالت تاریخی در نگاه آرمانی بحث خواهدکرد در نهایت، نتیجه‌گیری به دستاوردهای این پژوهش و راهبردهای پیشنهادی خواهد پرداخت.