حجت‌الاسلام و المسلمین علی کمساری طی سخنانی در مراسم عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در حسینیه جماران، گفت: حول حادثه عاشورا و جریان کربلا دوگانه‌های متعددی می‌شود تصویر کرد. مثل دوگانه اینکه حادثه عاشورا یک اتفاق مقطعی بود که در یک ظرف زمانی محدود حادث و بعد هم تمام شد، یا اینکه حادثه عاشورا یک واقعه مقطعی نبود؛ امتداد یک جریان بسیار طولانی و ریشه‌دار تاریخی بود که در گذشته تاریخ بشریت وجود داشت و بعد هم امتداد پیدا کرد.

رئیس مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، افزود: به نظر من یکی از دوگانه‌های قابل طرح دیگر این است که آیا حادثه عاشورا یک حادثه از جنس سخت بود؟ یعنی آیا واقعا یک جنگ بود یا در کنار بعد سخت و هسته سخت این ماجرا، یک بعد نرم و یک عنصر نرم هم وجود دارد که چیزی فراتر از جنگ است؟ حادثه عاشورا در دل خودش دارای یک عنصر نرم است که اتفاقا اهمیت بیشتری دارد و بیش از بخش سخت توانسته است تأثیرگذار باشد و به ماندگاری جریان کربلا کمک کند.

وی تأکید کرد: این عنصر نرم در بخش سخت هم قابل مشاهده است. یعنی بر خلاف همه جنگ‌هایی که در تاریخ بشر بوده، بخش سخت ماجرا هم دارای یک بعد نرم، یعنی یک هویت روشنگرانه، تبیینی، فرهنگی و اقناعی است. همه جنگ‌های تاریخ به گونه‌ای است که یک نزاع یا انگیزه کشورگشایی و در واقع تخاصم با یک رقیب باعث بروز آن جنگ می‌شود اما اتفاقا بخش سخت عاشورا هم متأثر از بخش نرم و عنصر نرم حادثه است و در اوج جنگ هم این بخش تبیینی و اصلاحی حادثه عاشورا خودش را خیلی پررنگ نشان می‌دهد.

کمساری با اشاره به اینکه لشکر دشمن تلاش می‌کرد خیلی سریع کار جنگ را به پایان ببرد، اظهار داشت: در همان فاصله کوتاه هم ما شاهد عناصر فرهنگی، اصلاحی، تبیینی و روشنگرانه هستیم. بخشی که باعث شد حادثه کربلا از یک اتفاق نظامی یا سیاسی صرف خارج به یک جریان تاریخ‌ساز و الگوساز تبدیل شود که در طول تاریخ بشریت بتواند ایجاد انگیزه کند، همین بخش نرم حادثه عاشورا است.

وی با بیان اینکه این اصلاح‌گری در حوزه‌های سیاسی، اخلاقی و فرهنگی و اجتماعی است، تصریح کرد: دقیقا از لحظه‌ای که امام حسین(ع) و عبدالله بن عمر در مسجد پیامبر(ص) مدینه نشسته بودند و یک پیک حکومتی به سمت امام حسین(ع) آمد، امام حسین(ع) اولین حرکت‌های روشنگرانه را شروع و اتفاقا کاملا بر پایه اقناع‌سازی حرکت می‎کند. به گونه ای که مخاطب، هدف، محتوا، چیستی و چرایی ماجرا را بفهمد.

رئیس مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، یادآور شد: بُعد ماورایی حادثه عاشورا، شخصیت امام حسین(ع) و تأثیر کلام امام معصوم، مفروضات ما است. اما به نظرم یکی از دلایل ماندگاری قیام امام حسین(ع) تلاش امام حسین(ع) برای اقناع و روشنگری است. لذا در طول این مسیر چند ماهه، فراوان می‌بینید که امام حسین(ع) خطبه خوانده و روشنگری کرده است. اتفاقا همین بعد روشنگری و اقناع‌سازی از خاستگاه اصلاح‌گری است که نهضت امام حسین(ع) را ماندگار و قابل الگوبرداری کرده است.

وی افزود: همه سخنان، خطابه‌ها، نامه‌ها و وصیت‌نامه‌ها و رجزهای امام حسین(ع) حاوی بعد نرم حادثه عاشورا است. وقتی ولید بن عتبه امام حسین(ع) را تهدید می‌کند، حضرت تمام فضایل معنوی خانواده خودش را که خانواده وحی بوده را بر می‌شمارد، یک مقایسه تطبیقی تصویر می‌کند و خط تقابل حق و باطل را تشریح و تبیین می‌کند. بعد می‌فرماید مثل من با مثل یزید بیعت نمی‌‎کند. این همان بعد ترویجی و اصلاح‌گری حادثه عاشورا است.

کمساری یادآور شد: امام حسین(ع) قبل از حرکت از مدینه یک وصیت‌نامه هم به محمد حنفیه نوشته که در  آن وصیتنامه  هم این بخش پررنگ است. آنجا یک جمله دارد که در حقیقت، منشور و راهبرد حادثه عاشورا است. اینجا امام حسین(ع) کاملا روشنگری را به اوج می‌رساند. می‌فرماید من از سر سرخوشی و زیاده‌خواهی قیام نکرده‌ام؛ بلکه فلسفه حرکت من امر به معروف و نهی از منکر و ایجاد راستی و درستی در روند حکومت است.

وی تأکید کرد: سطح امر به معروف امام حسین(ع) سطح نازلی نیست که نوعا ما استفاده می‌کنیم و اتفاقا امام حسین(ع) در امر به معروف سر افعی را هدف گرفت و برای امر به معروفش مزاحمت هم ایجاد نکرد، از اسلام هم خرج نکرد و اسلام را فدای خودش و جریان خودش نکرد بلکه جان و همه هستی خودش را فدای اسلام کرد. باید برای اسلام هزینه بدهیم.

رئیس مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، گفت: امام ما برای اینکه معروف را در جامعه ایجاد و منکری به نام طاغوت، وابستگی، عدم استقلال و عدم آزادی را از کشور برطرف کند، خودش بیشترین هزینه را داد. زندان رفت، تبعید شد، فرزند داد و خودش بیشترین سختی را کشید. این معنای حرکت بر مدار اندیشه امام حسین(ع) است.